برای اینکه بتوانیم صدها برابر بیشتر از بقیه از قدرت هوش مصنوعی استفاده کنیم، ابتداء باید در پله اول ماهیت و چیستی هوش مصنوعی را درک نماییم؛ کسانی که ماهیت، چیستی و مکانیزم هوش مصنوعی را درک می‌کنند می‌توانند در پله دوم مزایا و معایب آن را به درستی فهمیده و در نتیجه در زندگی خود نیز به نحو احسن از آن استفاده نمایند.
ماهیت هوش مصنوعی چیست؟
اگر بخواهیم خیلی ساده توضیح دهیم باید بگوییم که هوش مصنوعی یک نوع نرم افزار کامپیوتری است؛ این نوع نرم افزارها که به آن هوش مصنوعی گفته می‌شود بسیار متفاوت از نرم افزارهای قدیمی‌تر هستند؛ به این خاطر که تلاش می‌کنند رفتار مغز انسان را شبیه سازی نمایند و مشابه آن عمل کنند؛ در واقع یک نرم افزار هوش مصنوعی سعی می‌کند مشابه مغز انسان مسائل تعریف شده را حل کند و به سوالات پاسخ دهد.
البته باید توجه داشت که هوش مصنوعی تفاوت هایی نیز با عملکرد مغز انسان دارد؛ از جمله اینکه مغز ما انسان ها ضعف های مهمی دارد ولی هوش مصنوعی طوری طراحی شده است که ضعف های مغز انسان را نداشته باشد.
اگر مقداری گیج شده اید اصلا نگران نباشید؛ در ادامه قرار است به ساده‌ترین شکل ممکن این مفاهیم را برای شما توضیح دهیم.
برای اینکه هوش مصنوعی را بهتر بشناسیم باید ابتداء یک شناخت اولیه و کلی از نحوه کارکرد مغز خود پیدا کنیم؛ باید بدانیم مغز خودمان چگونه کار می‌کند و چه ضعف هایی دارد. بعد از اینکه به طور مختصر ولی کاملا مفید با عملکرد مغزمان آشنا شدیم در مرحله بعد به تفاوت های مهم مغز و هوش مصنوعی اشاره خواهیم کرد.
با این کار یک شناخت عمیق و جامع از هوش مصنوعی پیدا می‌کنیم که در آینده بسیار برای ما مفید خوهد بود و ما را صدها قدم از بقیه جلو خواهد انداخت.
مغز انسان‌ها چگونه کار می‌کند؟
مغز انسان چطور کار می‌کند؟ سوال بسیار جالبیه که شاید هیچ وقت فرصت نشده در موردش فکر کنیم؛ در حالی که همه‌ی تصمیمات و به طور کلی همه زندگی تحت تاثیر این مغز است.
با دیدن ویدئوی زیر با یک تیر 2 نشان می‌زنید؛ اولا یک بار برای همیشه می‌فهمید که مغزتان چگونه کار می‌کند و چه ضعف‌هایی دارد (تا در زندگی کمتر اشتباه کنید) و دوما این شناخت از مغز مقدمه‌ای خواهد شد که هوش مصنوعی را خیلی عمیقتر درک نمایید.
در ویدئوی فوق به 3 نقطه ضعف بزرگ مغز اشاره کردیم؛ این سه نقطه ضعف را مجدد تکرار می‌کنیم تا آن را خوب به خاطر بسپارید که کلید شناخت هوش مصنوعی است:
1. مغز برای اینکه مسئله‌ای را حل کند آن را صرفا منطقی تحلیل نمی‌کند؛ بلکه احساسات نیز در روند حل مسائل وارد می‌شود.
2. ما مسائل خود را با استفاده از تجربیات گذشته حل می‌کنیم؛ مشکل بزرگ مغز این است که تجربیات گذشته ما به تدریج درون ذهن محو شده و فراموش می‌شوند.
3. فرآیند بررسی منطقی-تحلیلی مسائل بسیار کند و زمانبر است.
هوش مصنوعی جایگزین هوش طبیعی
هوش مصنوعی آماده است تا ضعف‌های هوش طبیعی (ضعف های مغز انسان) را پوشش دهد؛ درواقع بشر با قبول اینکه مغز او دارای ضعف‌های مهمی است - که در ویدئوی فوق به آن اشاره کردیم - به این نتیجه رسیده است که به یک ماشین با نام هوش مصنوعی برای حل مسائل پیچیده خود نیاز دارد؛ همانطور که در قرن های گذشته بشر به این نتیجه رسید که باید از ماشینی به اسم خودرو به جای اسب برای حمل و نقل استفاده نماید.
ویژگی های مهم هوش مصنوعی چیست؟
در ویدئوی زیر به ویژگی های مهم هوش مصنوعی اشاره کرده ایم.
هوش مصنوعی چگونه کار می‌کند؟
هوش مصنوعی ساخته شده است تا فرآیند حل مسائل پیچیده را مانند مغز انسان ولی بدون احساسات، با بررسی و تحلیل حجم عظیمی از اطلاعات -که خواندن آن از حجم از اطلاعات اصلا برای انسان امکان پذیر نیست - با سرعت بسیار بسیار بالاتر انجام دهد.
در ویدئوی زیر به زبان بسیار ساده نحوه عملکرد هوش مصنوعی توضیح داده شده است:
فرآیند یادگیری هوش مصنوعی (Training) چیست؟
اگر به مثالی که در ویدئو گفته شد، دقت کرده باشید گفتیم که فرض می‌گیریم هوش مصنوعی به اطلاعات عادات و رفتارهای سالیان اخیر شما دسترسی دارد و می تواند آنها را بررسی کند؛ سپس به این اشاره کردیم که هوش مصنوعی با بررسی این اطلاعات وسیع، یک سری اعداد و ارقام را از آن استخراج کرده و سپس همبستگی های مابین آنها را کشف می کند. این همبستگی ها می تواند نشانه‌ای از تاثیر آنها بر هم باشد (در مثال توضیح دادیم که هوش مصنوعی کشف کرد زمان خوابیدن با زمان بیدار شدن در روز بعد رابطه دارد و زمان بیدار شدن با مسواک زدن یا نزدن ارتباط دارد)
به فرآیندی که در آن هوش مصنوعی پیوسته اطلاعات را بررسی و تحلیل کرده و از آن اطلاعات، ارتباط‌هایی معنادار و همبستگی های آماری و زنجیره وار کشف می کند به طوری که این ارتباطات و همبستگی ها در نهایت در ساخت مدلی که می تواند مسئله ما را حل کند کمک کننده است، فرایند یادگیری هوش مصنوعی (Training) گفته می شود.
معمولا هر چقدر حجم اطلاعات در دسترس نرم افزار هوش مصنوعی گسترده‌تر باشد، فرآیند یادگیری آن نیز کامل‌تر است و در نتیجه پاسخ هوش مصنوعی به ما نیز دقیقتر است.
امروزه نرم افزارهای هوش مصنوعی مختلفی مانند chatgpt ساخته شده است که به هزاران کتاب و مقاله مختلف دسترسی دارند و می‌توانند فرایند یادگیری خود را از طریق این منابع در دسترس انجام دهند.
منابع یادگیری هر نرم افزار هوش مصنوعی
هر نرم افزار هوش مصنوعی یک سری منابع یادگیری دارد؛ به عنوان مثال بعضی از نرم افزارهای حال حاضر هوش مصنوعی در دنیا صرفا به صفحات وب اینترنت دسترسی دارند؛ بعضی دیگر به متن یک سری کتاب ها یا مقالات دسترسی دارند؛ بعضی دیگر هم به منابع دیگر …
نکته مهم این است که هر نرم افزار هوش مصنوعی صرفا از منابع اطلاعاتی که در اختیارش قرار گرفته است می‌آموزد و با توجه به منابعی که از آنها آموخته باید انتظار پاسخ از آن داشته باشیم؛ به عنوان مثال یک نرم افزار هوش مصنوعی که صرفا به کتاب ها و مقالات پزشکی دسترسی داشته، نمی‌تواند پاسخ‌گوی سوالات و مسائل ما در حیطه اقتصادی باشد یا نرم افزاری که صرفا به صفحات وب سایت های اینترنتی دسترسی داشته نمی تواند رفتارهای شخصی ما را آنالیز کند و با توجه به عادات و رفتارهای شخصی ما، جواب سوال ما را بدهد.
پس از هر نرم افزار و ابزار هوش مصنوعی باید با توجه به منابع یادگیری آن انتظار داشت؛ در حال حاضر نرم افزار chatgpt که یکی از مهمترین نرم افزارهای هوش مصنوعی در دنیا است به همه اطلاعات موجود در اینترنت دسترسی دارد و می‌تواند از این حجم عظیم اطلاعات استفاده کند و از آنها یاد بگیرد.
سخن پایانی
اگر این مطلب را تا اینجا با دقت خوانده باشید احتمالا به درک خوبی از هوش مصنوعی رسیده اید و بدون اینکه نیاز باشد در هیچ دوره آموزشی مجزایی شرکت کنید، به خوبی از ماهیت و چیستی هوش مصنوعی و همینطور نحوه کار کرد آن آگاه شده‌اید؛ هدف ما هم دقیقا همین بوده تا با زبانی ساده مفاهیم پیچیده را توضیح دهیم.
هوش مصنوعی در نگاه خیلی از افراد، یک علم بسیار پیچیده است؛ اما تلاش ما این بوده است که ماهیت و چیستی آن را در قالب محتوایی بسیار ساده و قابل درک برای عموم بیان کنیم. امیدواریم که از مطالعه این محتوای جامع نهایت لذت را برده باشید و در نهایت توصیه می کنیم با مطالعه مطالب بعدی که در زیر لیست آن درج شده است، اطلاعات خود را تکمیل کرده و در نهایت بتوانید به خوبی از هوش مصنوعی در کار و زندگی خود استفاده نمایید و عملکردتان را به شدت ارتقاء دهید.
